Çift ve Aile Terapisi
Çift ve Aile Terapisi Nedir?
Çift ve aile terapisi, aile üyeleri veya çiftler arasındaki ilişkisel sorunları ele alan bir terapi türüdür. Bu terapi, aile dinamiklerini, iletişim kalıplarını, çatışmaları ve bireylerin birbirleriyle olan etkileşimlerini inceler. Amaç, aile üyeleri veya çiftler arasında daha sağlıklı, açık ve etkili bir iletişim geliştirmek, ilişkileri güçlendirmek ve çözülmemiş sorunları çözmektir.
Çift ve Aile Terapisinde Kullanılan Ekol ve Yaklaşımlar:
Sistemik Aile Terapisi:
Bu yaklaşım, ailenin bir bütün olarak incelenmesini ve her bir üyenin aile sistemine olan katkısının incelenmesi gerektiğini savunur. Aile, döngüsel bir sistem olarak görülür ve bireylerin davranışları bu sistemin bir parçası olarak ele alınır. Bunun sebebi ise kişinin etkileşimde bulunduğu bireylerin kendi üzerinde etkilerinin olmasıdır. Terapistler, ailenin işleyişini, döngüsel sistemlerini ve dinamiklerini analiz eder ve sistemdeki değişimlerin genel etki yaratabileceğini savunur.
Yapısal Aile Terapisi
Salvador Minuchin tarafından geliştirilen bu yaklaşım, aile içi hiyerarşi ve sınırları ele alır. Bunun sebebi ise bütünün ve parçaların parçalar arasındaki ilişkinin derinlemesine incelenmesiyle anlaşılabileceğini savunmasıdır. Terapist, aile yapısındaki güç dengelerini ve alt sistemleri (örneğin, ebeveynler ve çocuklar arasındaki ilişki) inceler. Amaç, sağlıksız olan ilişkisel yapıların yeniden düzenlenmesi ve bu sayede aile içerisindeki ilişkilerin daha işlevsel hale getirilmesidir.
Stratejik Aile Terapisi
Jay Haley ve Cloe Madanes tarafından geliştirilmiş olan bu terapi türü, aile üyelerinin sorun çözme ve iletişim stratejilerini incelemeye odaklanmıştır. Terapist, sorunlu davranışların sürdürülmesine katkıda bulunan iletişim kalıplarını belirler ve değiştirmek için çeşitli müdahalelerde bulunur. Bu yaklaşımda, belirli stratejilerin ve direktiflerin kullanılması yaygındır. Sorun çözmeye odaklı bir terapi ekolüdür.
Narratif Terapi
Michael White ve David Epston tarafından geliştirilen narratif terapi, bireylerin ve ailelerin kendilerini ve deneyimlerini anlatma biçimlerini keşfetmeye odaklanmıştır. Bu yaklaşım, problemi dışsallaştırarak, aile üyelerinin sorunu bir dış varlık olarak görmelerini ve onunla mücadele etmelerini sağlar. Buradaki ana amaç, aile üyelerinin kendi hikayelerini yeniden yazmaları ve daha olumlu bir bakış açısı geliştirmelerine katkı sağlamadır.
Bağlanma Temelli Aile Terapisi
Bu ekol, John Bowlby’nin bağlanma teorisini temel alır ve aile üyelerinin birbirlerine olan duygusal bağlılıklarını ve bu bağların nasıl şekillendiğini incelemeye odaklanır. Özellikle, duygusal ihtiyaçların ve güvensizliklerin nasıl ifade edildiği ve karşılandığı üzerinde durulur. Terapist, güvenli bağlanma ilişkilerini teşvik etmeyi ve duygusal açıdan destekleyici bir aile ortamı yaratmayı hedef alır.
Çözüm Odaklı Kısa Süreli Terapi:
Bu yaklaşım, sorunlar yerine çözümler üzerinde durur. Terapistler, aile üyelerinin mevcut sorunlara odaklanmak yerine, geçmişteki başarılı deneyimlerini ve gelecekteki hedeflerini tartışmalarını teşvik eder. Amaç, olumlu değişimi teşvik etmek ve ailenin problem çözme yeteneklerini güçlendirmektir.
Duygu Odaklı Çift Terapisi:
Çiftlerin ilişkilerinde duygusal bağlarını güçlendirmeye yönelik bir terapi yaklaşımıdır. Bu yaklaşım, çiftlerin birbirlerine yönelik duygusal tepkilerini ve bu tepkilerin altında yatan temel duygusal ihtiyaçları anlamaya odaklanır. Ana amaç, çiftler arasındaki duygusal bağlantıyı güçlendirerek ilişkilerindeki yakınlığı artırmaktır. Terapide bireyler, savunmasız duygusal durumlarını ve temel ihtiyaçlarını ifade etmeye teşvik edilir, bu da daha açık ve dürüst bir iletişim kurulmasına yardımcı olur. Terapist, çiftlerin duygusal tepkilerini yeniden yapılandırarak, karşılıklı empatiyi artırmayı ve olumsuz etkileşim kalıplarını değiştirmeyi hedefler.
Çift ve aile terapisi, çeşitli ilişki ve aile içi sorunların ele alınması için uygundur. Çalışılabilecek bazı yaygın konular şu şekildedir:
1. İletişim Problemleri
2. Çatışma Çözümü
3. Ebeveynlik Sorunları
4. İlişki Sorunları ve Bağlılık
5. Yaşam Geçişleri ve Stres
6. Travma ve Kayıplar
7. Finansal Stres
8. Kültürel ve Değer Farklılıkları
9. Cinsel Sorunlar
10. Çocuk ve Ergen Sorunları
Psikolog Ecem Tunaboylu